1821: H Δημιουργία ενός έθνους-κράτους

22 1821: Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΕΝΌΣ ΈΘΝΟΥΣ-ΚΡΆΤΟΥΣ των κλασικών χρόνων είχε ήδη μετασχηματιστεί σε μια οικουμε- νική αντίληψη, την οποία καλλιεργούσε η ελληνιστική ελληνο- φωνία και αργότερα η Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα πατριαρχεία της Αντιόχειας, της Αλεξάνδρειας και των Ιεροσολύμων υπήρξαν θεματοφύλακες της ορθόδοξης χριστιανικής οικουμένης. Στους τελευταίους αιώνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πριν από τις εθνικές αφυπνίσεις των λαών, oι Βαλκάνιοι ανακάλυψαν μια κοινότητα συνειδήσεων, η οποία εκφραζόταν με τη διάδοση της αρχαιότερης χριστιανικής παράδοσης, που ήταν βέβαια ελληνό- γλωσση. Η άνθηση της ελληνικής εκπαίδευσης στις εμπορικές ιδιαίτερα τάξεις προκάλεσε μεγάλες εθνοτικές ωσμώσεις κατά τον βαλκανικό 18ο αιώνα. Βλάχοι του Διαφωτισμού, όπως ο Ρήγας Βελεστινλής ή οΔανιήλ από τηΜοσχόπολη, βιάζονταν να κάνουν όλους τους Βαλκάνιους μετόχους ενός μεγάλου ελληνικού πολι- τισμού που δεν ανήκε ακόμη σε κανένα κράτος. Η διάρκεια της κατάκτησης από περιοχή σε περιοχή της οθωμανικής επικράτειας δεν ήταν ίδια, με συνέπεια να δημιουρ­ γούνται διαφορετικά καθεστώτα ανάμεσα στους Καππαδόκες και τους Κρητικούς, τους Πόντιους και τους Κύπριους. Οι Πό- ντιοι κατακτήθηκαν το 1460 και έφτασαν ως πρόσφυγες στο εθνικό κέντρο το 1923. Οι Κύπριοι κατακτήθηκαν το 1571 και απέκτησαν την ανεξαρτησία τους από τη βρετανική πλέον κυ- ριαρχία στα 1959-1960. Υπάρχουν, τέλος, τα Επτάνησα με επικυρίαρχους Βενετούς, Γάλλους, Άγγλους τα οποία δε γνώ- ρισαν οθωμανική κατάκτηση (με εξαίρεση τα 21 χρόνια των Τούρκων στην Κεφαλλονιά). Η σημαντικότερη κοινωνική αλλαγή που επέφερε η σταδια­ κή οθωμανική κατάκτηση στην κοινωνία των χριστιανών ήταν η εξάλειψη της γαιοκτητικής τους αριστοκρατίας. Πολλοί από