1821: H Δημιουργία ενός έθνους-κράτους

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ υπήκοοι της Πύλης – στην πλειοψηφία τους Έλληνες. 13 Η ανταρσία του πασά των Ιωαννίνων υπήρξε για πολλούς η αρ- χή του τέλους της οθωμανικής κυριαρχίας. Στις 23 Μαΐου του 1820 συγκάλεσε στα Γιάννενα αντιπροσώπους των μουσουλ- μάνων και των χριστιανών της επικράτειάς του και τους υπο- σχέθηκε ότι, σε περίπτωση νίκης του επί του σουλτάνου, θα δημιουργούσε «συνταγματικό κράτος, το οποίο θα αποτελούσαν η Ν. Αλβανία, η Ήπειρος και η Θεσσαλία, ενώ ο Μοριάς και η κεντρική Ελλάδα θα ήταν αυτόνομα κράτη υπό την προστασία του ίδιου». 14 Ο πρόξενος της Ρωσίας στην Κέρκυρα Σ. Παπα- δόπουλος σχολίαζε τις συνταγματικές απόπειρες του Αλή: «Ο ορμητικός αυτός Αλή πασάς σχεδιάζει, με τη μαγική όψη του νέου συντάγματος σε όλο το εύρος της επικράτειάς του, να ενώσει εκ νέου τους υπηκόους του ισπανικού, ναπολιτάνικου ή άλλου λαού, σύμφωνα με τις συμβουλές των συνετών συγκε- ντρωμένων ανθρώπων». 15 Το σύνταγμα που σχεδίασε προέ- βλεπε «αλβανική γερουσία» με οκτώ ορθόδοξους εκπροσώ- πους, τέσσερις μουσουλμάνους και έναν Εβραίο. 16 Τον Αύγουστο του 1820 ο στρατός του σουλτάνου με επι- κεφαλής τον Ισμαήλ κατέλαβε τα Γιάννενα και άρχισε την πο- λιορκία του κάστρου που υπερασπιζόταν ο Αλή. Η ευκαιρία 13 Γκριγκόρι Λ. Αρς, Η Αλβανία και η Ήπειρος στα τέλη του ΙΗ ’ και στις αρχές του ΙΘ ’ αιώνα , μτφρ. Αντωνία Διάλλα, Gutenberg, Αθήνα 1994, σ. 326. 14 Στο ίδιο, σ. 330. 15 Στο ίδιο, σ. 333. 16 Στο ίδιο, σ. 334. Βλ. ακόμα, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, με τη συνερ- γασία Δημ. Δημητρόπουλου, Παν. Μιχαηλάρη, Αρχείο Αλή Πασά Γενναδείου Βιβλιοθήκης , τόμ. Α ´ -Δ ´ , Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών- ΕΙΕ, 2007-2009.