Αιχμές - Τεύχος #3

Ηπροσέγγιση της Ιστορίας μέσα από την τέχνη και τη λογοτεχνία. Απόποιουςδρόμους και με ποιες προϋποθέσεις; Κώστας Ακρίβος Παράλληλες οι πορείες τους, για να εξιχνιαστεί το ανεξιχνίαστο της ανθρώπινης μοί- ρας. Κάποιεςφορές τέμνονται, απο- χωρίζονται, ξανασμίγουν, σ΄ ένα ατέρμονο γαϊτανάκι φιλότητας και αντιπαλότητας. Έκαστος και τα όπλα-εργαλεία του: ο ιστορικός πα- τάει πάνω στις αποδείξεις, ο λογο- τέχνης απ’ τη μεριά του στις ενδεί- ξεις. Η Ιστορία μνημονεύει τους επώνυμους, η λογοτεχνία φέρνει στην επιφάνεια τον ανώνυμο και τον αδικημένο. Είναι ο ρόλος της λο- γοτεχνίας αυτός, δηλαδή να ανα- σταίνει τα «κακώς κείμενα» της Ιστο- ρίας: τους αποσυνάγωγους, τους ητ- τημένους, τις εσκεμμένες παραλεί- ψεις και αποσιωπήσεις. Τάσος Σακελλαρόπουλος Η Ιστο- ρία, υπό την έννοια των εποχών, των γεγονότων και των ζητημάτων του παρελθόντος προσεγγίζεται, κατά κύριο λόγο και όσον αφορά το ευρύ κοινό, περισσότερο από την τέχνη και τη λογοτεχνία παρά από την επιστήμη της ιστορίας αφού η τέχνη έχει την αρετή της «παρηγοριάς» ενώ η επιστήμη την αρετή της «αυστηρότητας». Ωστό- σομιασυγκροτημένηαφήγησηβα- σισμένη στην ασφάλεια της επι- στήμης και στη γοητεία της τέχνης αποτελείμιαπορείαουσίαςστηγνώ- ση και στη συγκίνηση. Ιστορική αλήθεια και αισθητική απόλαυση. Μπορούν να συνυπάρξουν; Κ.Α. Το διηγείσθαι , είτε στην προ- φορική είτε στη γραπτή μορφή του, στηρίζεται στην πλατφόρμα της αφήγησης. Αυτή είναι μια αρχή sine qua non για τη λογοτεχνία. Η αλήθεια,τώρα,πουπηγάζειαπότην Ιστορία, για να γίνει όχι μόνο πειστι- κή, αλλάκαι γιαναμπορέσει νακερ- δίσει το ενδιαφέρον και την προσο- χή των αναγνωστών της δανείζεται από τη λογοτεχνία την τέχνη και την τεχνική της αφήγησης. Και λέω δανείζεται, επειδή το παραμύθι, ο πρόγονος της λογοτεχνίας, ήταν αυτό που πρώτο πρώτο διέπρεψε στο Μιαφορά κι έναν καιρ ό… Τ.Σ. Ησυνύπαρξηαλήθειαςκαιαπό- λαυσης είναι εκ των πραγμάτων δύ- σκολη, τουλάχιστον όσον αφορά τη μακρά διάρκεια της σχέσης αυ- τής. Ωστόσο η αλήθεια προφανώς προικίζει την τέχνη και εκείνημε τη σειρά της διαμορφώνει τη δική της αισθητικήαλήθειαμε τηνοποίαπα- ρηγορεί τους ανθρώπους με τη γοη- τεία της, τις αρετές της και τις κάθε λογής αφηγήσεις της. Με αφορμή τον εορτασμό για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση πολύς λόγος γίνεται για τους ήρωες και τον ηρωισμό, για τη σχέση του χθες με το σήμερα, για την Ιστορία ως γνώση αλλά και ως εργαλείο. Ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος συζητούν για την επιστήμη της Ιστορίας και τις ιστορίες που την τροφοδοτούν. ΤΗΣ ΣΤΈΛΑΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΆΚΗ Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος είναι Υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη. Είναι συνεπιμελητής μαζί με τη Μαρία Δημητριάδου της Έκθεσης «1821 Πριν και μετά» του Μουσείου Μπενάκη.