Αιχμές - Τεύχος #2

Για την αρχική έμπ νευση Πριν χρόνια, πίνοντας ένα ποτό που εξερράγη στον ουρανίσκο μου με τα εκατοντάδες αρώματά του, είχα αναρωτηθεί ποιων προσωπι- κών ιστοριών και ποιων εμπειριών απόσταγμα να ήταν αυτό το χρυ- σοκόκκινο νέκταρ.
 Άρχισα να διαβάζω βιβλία και δημοσιεύματα για το ποτό, γοη- τεύτηκααπότονθρύλοτουΜεσαίω- ναπου μιλάει για έναν ερωτευμένο ιππότη και την ψυχή του που αιχ- μαλωτίστηκε μέσα στο «καμένο κρασί», όπως το λένε. Έψαξα και την ενδιαφέρουσα ιστορία μιας οικογένειας που το παρασκεύασε στην Ελλάδα η οποία, με τα τότε λίγα διαθέσιμα μέσα, το έκανε διάσημο και λατρε- μένο σε όλον τον κόσμο. Για την εποχή Mελέτησα τον ταραγμένο δέκατο ένατο αιώνα μέσα στον οποίο έδρασαν τα μέλη της οικογένειας Βαμβακά. Ο αιώνας αυτός έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον από ιστορι- κή, διπλωματική, πολιτική και κοι- νωνιολογική άποψη. Για να περιγράψω εδώ την κατά- σταση, με όσο το δυνατόν λιγότερα λόγια, λέω πως σημαδεύεται από δύο ξένους ανήλικους βασιλιάδες που επιλέχτηκαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις και δεν είναι ορθόδοξοι. Τονίζω το «μη ορθόδοξοι» γιατί η Εκκλησία, στα χρόνια της τουρκο- κρατίας, υπήρξε ίσως το ισχυρότε- ρο θεμέλιο για τη διατήρηση της ενότητας του υποδουλωμένου λαού, αλλά και η αφετηρία της επανά- στασης. Επίσης ο δέκατος ένατος αιώνας σημαδεύεται από την απολυταρχι- κή διακυβέρνηση της Αντιβασι- λείας του Όθωνα και τη δική του όταν ενηλικιώνεται· από τη λαϊκή έκρηξη, την επανάσταση του ʼ43 που κατέληξε στην απόκτηση του πρώτου ελληνικού Συντάγματος· από τον αλληλοσπαραγμό των πο- λιτικών κομμάτων για την εξουσία, που αποδείχτηκε τόσο αδίστακτος ώστε να προκληθούν δύο αιματο- βαμμένοι εμφύλιοι. Στον καμβά ας προστεθεί και ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄, που εκλέ- γει κυβερνήσεις από την αρεστή σ’ αυτόν μειοψηφία, αγνοώντας τη λαϊκή θέληση. Για την κοινωνία Το κοινωνικό πλαίσιο είναι απόλυ- τα ασαφές. Στην πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ελλάδος, στην Αθή- ζητήματος». Το «κραχ» είχε ως συ- νέπεια τα χρήματα του φτωχού λαού να περάσουν στα χέρια των πλουσίων. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, κάθε τόσο, στην Αθή- να μεταλαμπαδεύεται η φλόγα των απελευθερωτικών κινημάτων που ξεσπούν στηΘεσσαλία, τηΜα- κεδονία, την Ήπειρο, την Κρήτη, προκαλούνται αναταραχές και αρ- κετοί ιδεολόγοι φεύγουν για να πο- λεμήσουν στις σκλαβωμένες ελλη- νικές γαίες. Προς τα τέλη του ίδιου αιώνα έχουμε έναν «ατυχή πόλεμο» –λες και υπάρχει ευτυχής– και δυο φο- ρές δυστυχώς επτωχεύσαμεν... Φωτογραφίες από το λεύκωμα Βλέμματα από την Ελλάδα Από το Άλφα έως το Ωμέγα και από τον 19ο στον 20ό αιώνα Φωτογραφικό αρχείο: Χάρης Γιακουμής Κείμενα: Μάνος Ελευθερίου Εκδόσεις Μεταίχμιο να δηλαδή, ο λαός, εν ολίγοις, είναι χωρισμένος σε πλούσιους, κτημα- τίες κατεξοχήν, που είναι ελάχι- στοι, και σε φτωχούς, εργάτες της γης και μαστόρους, που είναι η συ- ντριπτική πλειοψηφία. Καθώς το εμπόριο, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρ- κους, περνάει σε ελληνικά χέρια, αρχίζουν να διαφαίνονται κάποιες μικρές αλλαγές. Όταν δε το εμπό- ριο από ελληνικό γίνεται διεθνές με την άνθηση της ναυτιλίας, προκύπτει πλούτος που χρησι- μοποιείται στον δευτερογενή το- μέα – ο όρος δεν υπήρχε τότε. Δηλαδή αρχίζει η επεξεργασία και η μεταποίηση προϊόντων με τη βοήθεια των μηχανών. Τότε θα λέγαμε πως αρχίζει, για πρώτη φορά, να σχηματίζεται η αστική τάξη στην Ελλάδα. Μια εποχή μετάβασης Οικονομικό «κραχ», απελευθε- ρωτικά κινήματα και ένας ατυ- χής πόλεμος Τη μεταβατική εκείνη εποχή αξίζει να τονίσουμε πως συμβαίνει και το πρώτο χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία του ελληνικού κράτους, ως αποτέλεσμα του «λαυρεωτικού | 5