Το ελληνικό όνειρο

TO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ 22 Αυτή θεωρώ πως είναι εντέλει η ουσία και το περιεχόμενο της εθνικής μας αρετής που οδήγησε το εγχείρημα του 1821 στην επιτυχία και μας διαφοροποιεί από άλλους γειτονικούς λαούς οι οποίοι επιχείρησαν να υλοποιήσουν αντίστοιχα εγ- χειρήματα την εποχή εκείνη. Θα την περιέγραφα ως «αρετή του Οδυσσέα», γιατί βασίζεται σε στοιχεία όπως η ευφυΐα, η εξωστρέφεια, η ροπή προς την περιπέτεια και το ρίσκο, μαζί με μια σημαντική δόση τυχοδιωκτισμού. Η ουσία της είναι η επιτυχία παρά την έλλειψη ισχύος. Το αφήγημα ενός ανθρώ- πινου ήρωα (και επομένως μιας συλλογικότητας όπως είναι το έθνος) με ιδιαίτερη ευφυΐα, ο οποίος καταφέρνει τελικά να πετύχει πολύ περισσότερα απ’ ό,τι του επέτρεπαν τα μέσα που διέθετε, θεωρώ πως είναι πολύ πιο χρήσιμο από το αφήγημα του αδικημένου, προδομένου και ηττημένου ήρωα. Και, επι- πλέον, έχει το πλεονέκτημα πως είναι και πιο κοντά στην ιστορική αλήθεια. Δεν υποτιμώ τις στρατιωτικές ικανότητες, οι οποίες ήταν προφανώς απαραίτητες, αλλά θεωρώ πως δί- χως τον κοσμοπολιτισμό και την εξωστρέφεια, που οδήγησαν στην καθόλου αυτονόητη διεθνοποίηση της ελληνικής υπό- θεσης, δεν θα αρκούσαν.