Περί φιλίας

34 ΠΕΡΙ ΦΙΛΙΑΣ Ο Αριστοτέλης δεν ενέπνευσε μόνο το μεγαλύτερο μέρος της φιλοσοφίας της φιλίας, αλλά επίσης και τον κοινό νου. 4 Η επιρροή του υπήρξε τεράστια, τόσο μέσω των γραπτών του, όσο και έμμεσα μέσω του διαλόγου Περί φιλίας του Κικέρωνα, ο οποίος διέδωσε τις αριστοτελικές ιδέες κατά το μεγαλύτερο μέρος του Μεσαίωνα, όταν τα αριστοτελικά κείμενα ήταν χα­ μένα προτού ανακαλυφθούν εκ νέου και γίνουν ξανά προσιτά στη Δύση. 5 Βεβαίως υπάρχουν εξαιρέσεις – ωστόσο, όπως θα δούμε, είναι λίγες. Συνολικά, και σ’ έναν απαράμιλλο βαθμό για ένα πεδίο όπου ενίοτε η συμφωνία θεωρείται μορφή απρέπειας, η φιλοσοφική παράδοση είναι συντριπτικά με το μέρος του Αριστοτέλη από του οποίου την πραγμάτευση της φιλίας κλη­ ρονόμησε δύο κεντρικές ιδέες. Η πρώτη είναι ότι η φιλία είναι ένα καθαρό αγαθό, ένα αψεγάδιαστο είδος αγάπης και μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής η οποία καθιστά κάθε ζωή όπου παίζει έναν ρόλο καλύτερη από εκείνη δίχως αυτήν. Η συντροφικότητα είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη. Δίχως αυτήν, ακόμη και ο Παράδεισος μοιάζει άνυδρος απολαύσεων όπως θρηνολογεί ο Αδάμ του Μίλτον στον Θεό: Δεν βλέπω μαζί μου ποιος συμμετέχει. Στη μοναξιά τι ευτυχία; Ποιος μπορεί να απολαύσει μόνος, ή όλοι απολαμβάνουν, τι ικανοποίηση βρίσκουν; 6 Για ν’ ακολουθήσει ο Ντέιβιντ Χιουμ: «Μια τέλεια μοναξιά ίσως είναι η μεγαλύτερη τιμωρία που μπορούμε να δεχτούμε. Κάθε ευχαρίστηση ξεθωριάζει όταν απολαμβάνεται μακριά από την κοινωνία». 7 Για τον Ραλφ Γουόλντο Έμερσον, η φιλία δεν συ