Περί φιλίας

37 «Ο ΦΊΛΟΣ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΆΛΛΟΣ ΕΑΥΤΌΣ» μπορεί ποτέ να είναι κακοί άνθρωποι, και καμία φιλία δεν μπορεί ποτέ να προξενήσει κακό. 15 Αν και η σύγχρονη φιλο­ σοφία έχει αναγνωρίσει ότι και άνθρωποι που δεν είναι τέλειοι –όπως οι περισσότεροι από μας– είναι ικανοί για μια γνήσια φιλία, συμφωνεί μαζί του ότι η φιλία είναι πάντα για το καλό το οποίο, όπως θα δούμε, ταυτίζει με την ηθική. 16 Αυτή είναι μια επίσης ευνοϊκή θεώρηση της φιλίας: αντιμετωπίζει τις ίδιες απορίες τις οποίες μόλις απευθύναμε στον Αριστοτέλη. Μπορούν οι κακοί άνθρωποι να είναι καλοί φίλοι; Μπο­ ρούν οι καλοί φίλοι να βλάψουν ο ένας τον άλλον; Ανήκει η φιλία στην ηθική ή όχι; Αυτές οι απορίες θα μας απασχολήσουν σε ολόκληρο το βιβλίο το οποίο σκοπεύει να παρουσιάσει μια πιο σύνθετη και πιο εκλεπτυσμένη εικόνα της φιλίας. Το πρώ­ το βήμα για ν’ απαντήσουμε στις παραπάνω απορίες απαιτεί να διατυπώσουμε μια απορία η οποία εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζει να σχετίζεται άμεσα με αυτές: Είναι η αριστοτελική φιλία και η σύγχρονη φιλία ισοδύναμες; Η φιλία, για τον Αριστοτέλη, είναι πανταχού παρούσα. Είναι αναγκαία όχι μόνο για τους πλούσιους και τους φτωχούς, τους νέους και τους ηλικιωμένους, τους άντρες και τις γυναίκες, αλλά επίσης για τα ζώα. Ενώνει οικογένειες, πολιτικές παρα­ τάξεις, κοινωνικές και θρησκευτικές οργανώσεις, φυλές, ακό­ μη και ολόκληρες πόλεις και είδη. Μπορεί να υπάρχει μεταξύ ατόμων της ίδιας ηλικίας που διαθέτουν το ίδιο κοινωνικό, οικονομικό, διανοητικό επίπεδο και την ίδια ηθική στάση ή μεταξύ ανώτερων και κατώτερων: γονιών και παιδιών, αντρών και γυναικών, αρχόντων και αρχόμενων, θεών και ανθρώ