Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου - Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΙ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ; AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 71 1η νηση, φρόνιμος, φρονηματισμός, φροντίζω, φροντίδα, φροντιστήριο, φρένο, φρενάρω, φρε- νιάζω, φρενίτιδα, φρενοβλαβής, φρενοκομείο, αβροφροσύνη, αλλοφροσύνη, αφρόντιστος, αφροσύνη, γενναιοφροσύνη, δουλοφροσύνη, εθνικοφροσύνη, ελευθεροφροσύνη, ευφροσύ- νη, μετριοφροσύνη, νομιμοφροσύνη, ομοφρονώ, παραφροσύνη, παραφρονώ, περιφρονώ, περιφρόνηση, σωφροσύνη, σωφρονίζω, σωφρονισμός, σωφρονιστήριο, σωφρονιστικός, τα- πεινοφροσύνη, υψηλοφροσύνη, φιλοφροσύνη, φιλοφρόνηση, φιλοφρονητικός. ΣΥΝΩΝΥΜΑ α.ε.: ἐχέφρων, ἔμφρων, σώφρων, συνετός, νοήμων . ΑΝΤΩΝΥΜΑ: ἄφρων, ἀσύνετος, μωρός, ἄνους, ἀνόητος . δῆλος < ρίζα δηF- του δῖος (= θεϊκός): ΕΤΥΜ. ΟΙΚΟΓ.: δήλωση, δηλώνω, δηλωτικός, δηλαδή (δῆλα + δή), αδήλωτος, διαδήλωση, αντιδιαδήλωση, εκδηλώνω, εκδηλωτικότητα, υποδηλώνω, υποδήλωση. ΣΥΝΩΝΥΜΑ: φανερός, ἐμφανής, σαφής, ἐναργής. ΑΝΤΩΝΥΜΑ: ἄδηλος, ἀφανής, ἀδι- όρατος . φαμέν (φημί) (θ. φη-, φᾱ-, φᾰ-, και με ετεροίωση φω-): ΕΤΥΜ. ΟΙΚΟΓ.: φήμη, προφήτης, προφη- τεία, φατός, άφατος, διαφήμιση, (πιθανόν και) φωνή. ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Τα Μετά τα Φυσικά (η αριστοτελική μεταφυσική) Ο Αριστοτέλης δε χρησιμοποιεί σε κανένα σημείο του έργου του τον όρο μεταφυσική ούτε και απαντά ο όρος σε κάποιο άλλο κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Η ονομασία του έργου οφείλεται στους υπομνηματιστές του έργου του Αριστοτέλη, οι οποίοι επηρεάστηκαν από τη θέση στην οποία τοποθέτησε ο Ανδρόνικος ο Ρόδιος (δεύτε- ρο μισό του 1ου αι. π.Χ.) ένα σύνολο αυτοτελών έργων του φιλοσόφου· o Αριστοτέλης δε συνέθεσε αυτό το έργο ως ενιαία πραγματεία, αλλά ως σειρά αυτοτελών φιλοσοφι- κών αναλύσεων· ο Ανδρόνικος ο Ρόδιος, που ανέλαβε και έφερε σε πέρας την πρώτη έκδοση των ακροαματικών ή εσωτερικών έργων του φιλοσόφου, τοποθέτησε αμέσως μετά τα Φυσικά ένα σώμα κειμένων του Αριστοτέλη που είχε ως θέμα αυτό που σήμερα θεωρούμε ότι ανήκει στη μεταφυσική ή οντολογία. Ο όρος «μεταφυσικά» σημαίνει είτε «βιβλίο που τοποθετείται μετά τα φυσικά έργα» είτε «βιβλίο που αφορά τα φιλοσοφικά προβλήματα της φυσικής». Ωστόσο ο τίτλος Μετά τα Φυσικά σχετίζεται άμεσα με τη θεματολογία της φιλοσοφίας που πραγματεύεται ο Αριστοτέλης στο συγκεκριμένο έργο. Η λογική που ακολούθησαν οι αλεξανδρινοί φιλόσοφοι, οι οποίοι ταξιθέτησαν συστηματικά τις πραγματείες του Αρι- στοτέλη, είναι πως, όπως προκύπτει και από τη γνωσιοθεωρητική διδασκαλία, προηγεί- ται η μελέτη των φυσικών, αισθητών όντων, που είναι άμεσα προσιτά στον άνθρωπο, και, βάσει αυτών, ο άνθρωπος ανάγεται στις πρώτες αρχές και στα πρώτα στοιχεία που συνθέτουν την αντικειμενική τάξη του όντος, οδηγείται δηλαδή στην πρώτη φιλοσοφία ή θεολογική ή επιστήμη . Η πρώτη φιλοσοφία δεν πραγματεύεται έναν συγκεκριμένο ερευνητικό τομέα είτε της