Άνδρας με κόκκινο μανδύα

J U L I A N B A R N E S 10 Κι έπειτα υπάρχει ο άνδρας που, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του στην Μπουλόν σιρ Μερ –ίσως με μια σύζυγο πλάι του, ίσως και μόνος– αναρωτιέται τι να κάνει. Όχι, αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό: ήξερε τι να κάνει, απλώς δεν ήξερε πότε ή αν θα κατά­ φερνε να κάνει αυτό που ήθελε. Ή θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε, εντελώς κοινότοπα, από τον μανδύα. Εκτός κι αν είναι ορθότερο να περιγραφεί ως ρόμπα δωματίου. Το ένδυμα είναι κόκκινο –ή, ακριβέστερα, άλικο–, μακρύ ως τους αστραγάλους, κι αφήνει να διακρίνεται στους καρπούς και στον λαιμό ένα μικρό κομμάτι πλισεδωτού λευκού λινού. Στα πόδια, μια μόνη παντόφλα από μπροκάρ προσθέτει μικρές πινελιές κίτρινου και γαλάζιου στη σύνθεση. Είναι άραγε αθέμιτο ν’ αρχίσουμε από τον μανδύα και όχι από τον άνδρα που τον φοράει; Δεν είναι, γιατί λόγω του μανδύα, ή μάλλον της απεικόνισής του, τον θυμόμαστε σήμερα, αν τον θυμόμαστε καν. Τι αισθήματα θα του γεννούσε το γεγονός; Ανα­ κούφιση, θυμηδία; Ήμήπως θα ένιωθε ελαφρά προσβεβλημένος; Εξαρτάται από το πώς διαβάζουμε τον χαρακτήρα του από την απόσταση τόσων χρόνων. Τούτος ο μανδύας, ωστόσο, μας θυμίζει έναν άλλο, ζωγραφισμέ­ νο από τον ίδιο καλλιτέχνη. Τυλίγει έναν ωραίο νεαρό καλής –ή τουλάχιστον επιφανούς– οικογενείας. Παρότι ποζάρει για τον πιο διάσημο πορτρετίστα της εποχής, ο νεαρός δεν είναι ευχα­ ριστημένος. Ο καιρός είναι ήπιος, αλλά το πανωφόρι που του έχουν ζητήσει να φορέσει είναι από βαρύ τουίντ, κατάλληλο για άλλη εποχή του χρόνου. Παραπονείται στον ζωγράφο γι’ αυτή του την επιλογή. Ο ζωγράφος απαντά –και έχουμε μόνο τα λόγια του, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για τον ακριβή του τόνο σε μια κλίμακα που ξεκινάει από το ευγενικό πείραγμα, περνάει στο επαγγελματικό πρόσταγμα και φτάνει ως την υπε