Άνδρας με κόκκινο μανδύα

J U L I A N B A R N E S 24 να ταξιδέψει τόσο εξαίσια καθισμένος στην καρέκλα του;». Γιατί να διακινδυνεύσει την πραγματικότητα, όταν η φαντασία μπορεί να είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, συναρπαστική; Κι έτσι ο πιστός αλλά ακριβός αμαξάς οδηγεί και πάλι τον επιβάτη του στον σταθμό του Σο, απ’ όπου επιστρέφει στο σπίτι του. Ο Μοντεσκιού πήρε το τρένο, ο Ντεζ Εσέντ το έχασε · ο Μο­ ντεσκιού ήταν κοινωνικός, ο Ντεζ Εσέντ ερημίτης · οΜοντεσκιού δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τη θρησκεία (με εξαίρεση τα τε­ χνουργήματα που συνδέονταν με τη θρησκευτική λατρεία), ο Ντεζ Εσέντ, όπως και ο δημιουργός του, όδευε προς τη Ρώμη – μια βασανιστική επάνοδος στον καθολικισμό. Και τα λοιπά. Παρ’ όλα αυτά, ο Ντεζ Εσέντ «ήταν» ο Μοντεσκιού: ο κόσμος το ήξε­ ρε. Κι εγώ το ήξερα επίσης, επειδή όταν αγόρασα το 1967 το Ανάστροφα στην αγγλική έκδοση Penguin, το εξώφυλλο το κο­ σμούσε μια φωτογραφία τού φιλοτεχνημένου από τον Μπολντί­ νι πορτρέτου του κόμη Ρομπέρ ντε Μοντεσκιού .